Foto Katleen Boel

“We zorgen dat anderstalige nieuwkomers snel hun weg vinden in hun stad of gemeente”

Kathleen Boel is sinds 2014 consulent integratie in regio Antwerpen. Van 2015 tot 2018 begeleidde ze het project Wegwijzer, een intergemeentelijk samenwerkingsverband tussen de gemeenten Grobbendonk, Herentals, Herenthout Kasterlee, Lille, Olen en Vorselaar. Een van de pijlers van het project was een toegankelijk onthaalbeleid voor anderstalige nieuwkomers. Hoe pakte ze dat aan?

Waarvoor staat ‘toegankelijk onthaal’?

“We zorgen ervoor dat anderstalige nieuwkomers snel hun weg kunnen vinden in hun stad of gemeente en zich welkom voelen. Ze hebben veel vragen en weten niet altijd bij welke diensten en organisaties ze terecht kunnen voor onderwijs, werk, huisvesting, vrije tijd… Zeker voor mensen die de taal nog niet goed spreken, ligt dat vaak niet voor de hand. Omgekeerd is het ook voor medewerkers van lokale besturen soms moeilijk om zaken uit te leggen als de nieuwkomer anderstalig is. Daar begeleiden we hen bij. Ook helpen we initiatieven opzetten waardoor nieuwkomers en andere inwoners elkaar leren kennen.”

Hoe pak je zoiets concreet aan?

“Ons eerste werk bij Wegwijzer was het maken van een omgevingsanalyse: wie zijn die personen van buitenlandse herkomst in de gemeente? Wat zijn hun behoeften? Hoe gaan de gemeentediensten om met diversiteit? Gemeentemedewerkers, nieuwkomers, oudkomers, vrijwilligers en andere mensen die met de doelgroep in contact komen, werden ondervraagd. Op basis van deze informatie en cijfermateriaal konden we gerichte acties ondernemen en een traject uitstippelen.”

"Met deze kennis en het ontwikkelde materiaal kunnen nu andere lokale besturen aan de slag.“

Betere communicatie en projecten voor nieuwkomers

Welke initiatieven kwamen hieruit voort?

“Concreet  werkten we vooral aan een betere communicatie, begeleiding van het gemeentepersoneel en het opzetten van initiatieven voor nieuwkomers. We bekeken hoe we de informatie over het aanbod in de gemeenten toegankelijker konden maken voor anderstalige nieuwkomers. Zo ondersteunden we onder meer de communicatiedienst van Olen bij de opmaak van een onthaalbrochure in eenvoudig Nederlands. Vorselaar werkte dan weer een gemeenteplan uit waarop de belangrijkste diensten in de gemeente met iconen aangeduid staan. Personeelsleden van lokale besturen leerden vlotter communiceren met anderstaligen dankzij vormingen schriftelijke communicatie, mondelinge communicatie en interculturele competentie. Om nieuwe inwoners die hun inburgeringstraject afrondden welkom te heten, organiseerden de zeven gemeenten samen een inburgeringsceremonie. Er werden extra conversatietafels georganiseerd om Nederlands te oefenen en vrijwilligers kregen een vorming. Voor jonge moeders kwam er ‘Moedertaal’, een speciaal aanbod waarbij ze Nederlandse les kunnen volgen terwijl er kinderoppas wordt voorzien.”

Het project Wegwijzer is nu afgelopen. Hoe zorg je ervoor dat initiatieven duurzaam zijn?

“De projectsubsidies liepen maar tot 2018. We bouwen nu verder op de info en kennis die uit de omgevingsanalyse en het traject naar voren kwamen. De praatpunten, de intergemeentelijke inburgeringsceremonie en het project Moedertaal blijven intergemeentelijk verder lopen, met onze ondersteuning. Ook het werken met taaliconen krijgt uitbreiding: de bibliotheken uit de regio gaan er nu mee aan de slag. Daarnaast werd een basis gelegd voor een nauwere samenwerking en kennisuitwisseling tussen de gemeenten die deelnamen aan Wegwijzer, maar ook daarbuiten. Het hele traject in de Middenkempen en soortgelijke initiatieven elders in Vlaanderen hebben heel wat inspirerende voorbeelden opgeleverd. Met deze kennis en het ontwikkelde materiaal kunnen nu andere lokale besturen in heel Vlaanderen aan de slag.“

   

Wat was het resultaat van dit traject?

“Dit hele traject heeft het diversiteits- en integratievraagstuk echt op de kaart gezet," zegt  Margot Lembrechts, coördinator van het samenwerkingsverband Neteland Zorg en Welzijn (Grobbendonk, Herentals, Herenthout, Kasterlee, Lille, Olen en Vorselaar). Zij was als lid van de stuurgroep betrokken bij Wegwijzer. "Vooral kleinere gemeenten waren hier vroeger veel minder mee bezig. Er zijn goede initiatieven uit voortgekomen die we nu voortzetten, zoals de gezamenlijke inburgeringsceremonie en oefenkansen Nederlands. Zonder de goede ondersteuning van het Agentschap Integratie en Inburgering zouden we dit nooit hebben kunnen waarmaken.”

 

Meer info