Foto Bren De Rycke

"We staan soms versteld tot wat de schoolbabbels uiteindelijk leiden"

In de zomer van 2019 eindigde de projectoproep Nederlands oefenen. 21 projecten van over heel Vlaanderen en Brussel  konden een methodiek uitwerken of verbeteren om Nederlands te oefenen. De schoolbabbels in Harelbeke was één van die initiatieven: een informele oefenkans Nederlands waarbij anderstalige ouders onder begeleiding in gesprek gaan over onderwerpen die eigen zijn aan de school waar hun kind naartoe gaat.

Methodieken voor diverse groepen

Foto. Deelnemers Schoolbabbels Harelbeke.

Bren De Rycke is deskundige integratie en mondiaal beleid bij Huis van het Welzijn in Harelbeke. In haar takenpakket neemt ze de coördinatie van de schoolbabbels op. Ze komt meteen ter zake: “Je kan schoolbabbels perfect opstarten zonder financiële investeringen, mits je over kwalitatieve en geëngageerde vrijwilligers beschikt die de schoolbabbel mee willen begeleiden. Wij hebben echter voor begeleiding van het Centrum voor Basiseducatie gekozen en daar hangt natuurlijk wel een prijskaartje aan vast. Waar het kan, zetten we vrijwilligers in zodat de deelnemers op verschillende niveaus kunnen oefenen.”

“Stad Harelbeke kiest er bewust voor om het Centrum voor Basiseducatie in te schakelen om te werken aan taal, ook al is het in een informele context. Hun meerwaarde is dat zij met methodieken werken waarbij diverse groepen toch elk leerkansen krijgen om hun Nederlands te oefenen en zelfs te verbeteren. Hun professionele ervaring in het werken met laaggeletterde (Nederlands- en anderstalige) volwassenen biedt ook handvaten voor klare taal. Als je dit volledig in handen legt van vrijwilligers heb je ofwel een doorgedreven coaching en ondersteuning nodig ofwel supervrijwilligers met zelf een achtergrond in het volwassenenonderwijs. Tijdens de projectoproep ontwikkelde ik een draaiboek voor de opstart van de babbels en dat blijkt daar ook wel uit.”

Kleinere afstand tussen school en ouder

“Enkele jaren geleden bevroegen we de lagere scholen in Harelbeke om uit te pluizen welke ondersteuning ze nodig hadden voor kinderen met een buitenlandse herkomst. We wilden weten hoe we kinderen beter konden uitleggen hoe de school in elkaar zit. Aanvankelijk dachten we aan de oprichting van zomerscholen. Uit de bevraging bleek echter dat de scholen vooral problemen hadden in de communicatie met de ouders, niet met de kinderen. Je moet de ouders kunnen uitleggen waarom op tijd komen belangrijk is, hoe we omgaan met sportlessen, hoe een schoolreis verloopt… Het is niet de bedoeling dat kinderen die boodschappen moeten uitleggen of vertalen. De zomerschool kwam er ook, maar in 2017 richtten we een werkgroep op om de schoolbabbels te initiëren. Voor de opstart konden we rekenen op financiële middelen van de projectoproep, maar daar hoorde ook uitwisseling bij met de andere projecten en de begeleiding van het Agentschap Integratie en Inburgering.”

Geen doorgeefluik voor info

Foto. Deelnemers Schoolbabbels Harelbeke.

De werking van de schoolbabbels zit grotendeels bij de scholen zelf: “De zorgjuffen in de twee scholen waar we de babbels organiseren, zijn oneindig enthousiast. De zorgjuf heeft een helikopteroverzicht van het volledige schoolgebeuren in elk leerjaar. Ze weet wanneer het schoolfeest doorgaat, wanneer er een medisch onderzoek gepland is,… Dat is een belangrijke factor! Tegelijkertijd moeten zij er ook over waken dat de schoolbabbels niet het enige doorgeefluik zijn voor informatie. Het is een groot misverstand dat álle anderstalige ouders op de hoogte zijn van de agenda omdat de schoolbabbel bestaat.”

“Afhankelijk van de school hebben we gemiddeld 6 tot 12 deelnemers per sessie. We zien bij het begin van het schooljaar een instroom van nieuwe ouders. Omdat veel thema’s in de babbels jaarlijks terugkeren, zoals de kalender overlopen, zijn vooral de sterkere mama’s dan wel aan wat meer uitdaging toe. Maar voor elke sessie moeten we telkens opnieuw reclame maken en moeite doen. Zo gaan de zorgjuffen aan de schoolpoort staan of doen de al wat mondigere mama’s een oproep in hun WhatsApp-groepen of in de moskeegemeenschap. Mond-aan-mondreclame blijft het beste effect geven. Bij de opstart maakten we flyers met de boodschap dat de babbels ‘tweewekelijks’ doorgaan. Toen we na de herfstvakantie bijna geen deelnemers zagen, merkten we dat dat problemen gaf, want het was voor niemand duidelijk of de vakantie dan werd meegerekend of niet. Een goede tip is dus om de concrete data te vermelden”, lacht Bren.

Elke school heeft eigen DNA

“Deze oefenkans Nederlands heeft ook een sterke sociale functie.”

“In de babbels hebben we het op een informele manier over schoolse thema’s. Iedereen komt uit voor zijn mening. Je merkt dat elke school een eigen cultuur heeft; ook de culturele diversiteit verschilt enorm. Als het bijvoorbeeld gaat over het medisch onderzoek, dan komt er iemand van het CLB langs om uitleg te geven. In de ene groep lachen ze al met het woord ‘testikel’, voor een andere groep is dat gewoon informatie.”

“De schoolbabbels hebben een niet te onderschatten sociale functie. Zo zie je ouders die elkaar onderling helpen met papieren vertalen en invullen. Of wat dacht je van een groep mama’s die elkaar leren autorijden! We staan zelf soms versteld tot wat de schoolbabbels uiteindelijk leiden.”

“We proberen ook de link te maken met de Nederlandstalige ouders, al dat is niet evident. Oudercomités zijn vaak gesloten groepen. Daar ligt de drempel vrij hoog. Het vraagt ook van de Nederlandstalige ouders een inspanning om bijvoorbeeld geen dialect te spreken. Doe-activiteiten zoals halloweenknutselen brengen de ouders dan wel weer makkelijk samen.”

Taal

De zorgcoördinatoren van de scholen zorgen voor de nodige informatie en thema’s voor de babbels. Daarnaast is er een lesgever van het Centrum voor Basiseducatie die de babbels begeleidt en de vrijwilligers ondersteunt. Bren: “Onderschat niet hoe zwaar het is voor vrijwilligers om een schoolbabbel te managen. De ouders hebben verschillende taalniveaus en het gaat soms om grote groepen. Onze huidige vrijwilligers zijn heel straf.”

“Voor mama’s die nog niet lang in België zijn is het soms moeilijk om de schoolinformatie te begrijpen. De andere deelnemers helpen vaak in dat geval door bijvoorbeeld te vertalen. Alle leerkrachten kregen ook een opleiding klare taal, zodat de brieven zo duidelijk mogelijk kunnen worden opgesteld .”

Foto. Deelnemers Schoolbabbels Harelbeke.

Concept in andere sectoren?

In de twee Harelbeekse scholen merken ze dat ouders elkaar beter begrijpen en dat de ouderbetrokkenheid groter wordt. Bren ziet ook mogelijkheden buiten de schoolcontext: “Binnen bedrijven en woonzorgcentra kan het concept van de babbels zeker ook werken. Stel dat je binnen een bedrijf een groep samenstelt van anderstaligen, het management en Nederlandstalig personeel. Zo creëer je niet alleen een oefenkans Nederlands, maar het brengt werknemers en werkgevers dichterbij!”

   

Meer info

Anderstaligen maken radio om hun Nederlands te oefen. Beluister de reportage van Radio 2 Oost-Vlaanderen.