“Vooral in het begin hadden we hulp nodig bij administratieve zaken”
Tetiana Shovykova en Vladyslav Shovykov kwamen in maart 2022 aan in België, samen met hun zoontje Maxim. Ze vonden meteen onderdak bij een gastgezin. “In Oekraïne leerden we al eerder een uitwisselingsstudente uit Mechelen kennen. Zij en haar man namen ons in huis,” vertelt Tetiana. Het koppel kwam via hun gastgezin snel in contact met het Agentschap Integratie en Inburgering. Daar kregen ze een persoonlijke trajectbegeleider toegewezen, Mokhaled Abdallah.
Antwoord op praktische vragen
Mokhaled raadde Tetiana en Vladyslav aan om de infosessies ‘Welkom in Vlaanderen’ te volgen. Daarbij kregen ze veel informatie over hun verblijfsstatuut, gezin en opvoeding, werk en wonen in Vlaanderen. “Onze belangrijkste vraag was: hoe kunnen we Nederlands leren? Want we wilden hier zo snel mogelijk werken”, zegt Tetiana. Mokhaled zorgde ervoor dat het koppel een cursus Nederlands kon volgen en schreef hen in bij de VDAB.
Hij hielp hen ook met allerlei administratieve zaken. “Vooral in het begin was dat nodig”, herinnert Tetiana zich. “We begrepen niet altijd wat er in officiële brieven stond. Zo kregen we een brief waarin stond dat onze zoon niet ingeschreven was in een school, terwijl hij een week na onze aankomst al naar school ging. Ook gaf Mokhaled ons veel informatie over hoe het hier zit met verzekeringen, de mutualiteit, hoe je werk kan vinden …”
Snel gestart met een cursus Nederlands
Tetiana en Vladyslav konden snel starten met de cursus Nederlands. Eerst online en nadien via de welkommodule die het Agentschap in de zomer van 2022 speciaal voor ontheemden uit Oekraïne organiseerde. Nu volgen ze twee avonden per week de cursus niveau 2.1. bij het CVO in Mechelen.
Ze maken snel vorderingen. Toch blijft een aantal zaken ingewikkeld. “De woordvolgorde vind ik het moeilijkst”, zegt Tetiana. “Waarom staat 'niet' achteraan in de zin 'ik weet het niet'? Of waarom 'achtentachtig' en niet 'tachtigenacht'? Maar het lukt al aardig. Op mijn werk spreken ze alleen maar Nederlands, dat helpt.”
Werk als lerares en postbode
In Oekraïne werkte Tetiana als lerares. In die sector vond ze ook gauw een job in Mechelen. “Mokhaled raadde me aan om mijn diploma te laten erkennen via NARIC. De school van mijn zoon vroeg me of ik voor de OKAN-klas (onthaalonderwijs voor anderstalige kinderen) wilde staan.” Vladyslav, die voordien rij-instructeur was, vond via zijn begeleider bij de VDAB een baan als postbode.
Advies bij het tekenen van contracten
Voordat ze hun arbeidscontract ondertekenden, vroegen Tatiana en Vladyslav raad aan hun trajectbegeleider. Ook toen ze via hun gastgezin een woning vonden, vroegen ze hem waarop ze moeten letten. “Er circuleren in de Oekraïense gemeenschap wel wat verhalen over oplichters”, aldus Tetiana. “Gelukkig kunnen we met al onze vragen bij Mokhaled terecht.”
Trajectbegeleider Oekraïne
Mokhaled was een van onze eerste trajectbegeleiders Oekraïne. Hij startte op 8 mei 2022.
Na twee dagen opleiding begon ik meteen afspraken in te boeken. In het begin was het wat zoeken omdat ik de enige trajectbegeleider voor Oekraïne was. Nu zijn we met vier collega’s in de regio Mechelen. Omdat ik Russisch spreek, schakelt het Agentschap me ook in om te tolken, bijvoorbeeld toen het OCMW van Berlaar een grote NT2-screening organiseerde voor mensen uit Oekraïne. Het waren lange dagen.
Ik help mensen niet alleen met praktische zaken, maar ben ook hun vertrouwenspersoon. Ik kan me goed inleven in hun situatie. Vaak vertel ik mijn persoonlijk verhaal. In 2015 vluchtte ik naar België vanuit Mosul in Irak toen de stad bezet werd door IS. Ik weet dat het niet makkelijk is om te moeten vluchten. Ik begrijp die mensen.
Als ze me zeggen dat ze twijfelen om Nederlands te leren omdat ze toch maar een tijdje in België zullen blijven, overtuig ik hen met mijn verhaal. Ik leerde in zeven maanden tijd Russisch in Oekraïne toen ik als uitwisselingsstudent archeologie naar daar ging. Nooit had ik gedacht dat ik die taal nog nodig zou hebben en zie nu. Wie weet komt je Nederlands later van pas om in Oekraïne Belgische te bedrijven helpen, suggereer ik dan.
Ik ben echt trots op de mensen die ik begeleid, zoals Tetiana en Vladyslav. Het is fijn om te horen dat ze dankzij mijn advies vooruitgang boeken.
Wat doen we voor mensen op de vlucht uit Oekraïne?
- We organiseren een voortraject op maat. Dat bestaat uit:
- individuele begeleiding;
- algemene infosessies ‘Welkom in Vlaanderen/Brussel’ en verdiepende sessies over wonen, werken, verblijfssituatie, en gezin en opvoeding;
- doorverwijzing naar een cursus Nederlands.
- Onze dienst Sociaal Tolken en Vertalen biedt tolk- en vertaalondersteuning via zowel gecertificeerde tolken als via speciaal opgeleide vrijwillige crisistolken. Aanvullend bieden we taalhulpmiddelen en pictogrammen aan om de communicatie met mensen op de vlucht uit Oekraïne te ondersteunen.
- Organisaties en lokale besturen kunnen bij ons terecht met juridische vragen rond de opvang en de rechten van tijdelijk ontheemden.
- We bieden de infobrochure ‘Welkom in Vlaanderen’ in vijf talen aan. Wie net in het land is aangekomen, vindt daarin alle nuttige informatie, net als in onze CIT-app (Crisis Information Translated).
- Er zijn webinars voor vrijwilligers, professionals en lokale besturen om inzicht en ondersteuning te bieden bij de opvang van deze mensen.
- 79 medewerkers, waaronder heel wat mensen die speciaal werden aangeworven, staan in voor de begeleiding van deze tijdelijk ontheemden en het uitwerken van een aanpak op maat van hun noden.
Oekraïne-werking in 2022
