×

Foutmelding

Deprecated function: Optional parameter $input declared before required parameter $form_state is implicitly treated as a required parameter in include_once() (regel 1442 van /data/sites/web/agiivlaanderen/www/2018/includes/bootstrap.inc).
Foto van Myranda en Pascal. Zij vertellen over sociaal tolken en vertalen.

STV

Jaarverslag 2018  Sociaal tolken en vertalen

“Elke nieuwe tolk maakt een wereld van verschil”

In 2018 realiseerde het Agentschap Integratie en Inburgering 27.558 tolk- en vertaalopdrachten in 39 talen. Er kwamen ook 33 sociaal tolken bij in het Vlaams Register van Sociaal Tolken. Dat telde al 455 gecertificeerde tolken. Myranda Emmerechts (hoofd dienst Sociaal Tolken en Vertalen) en Pascal Rillof (hoofd dienst Certificering Sociaal Tolken en Vertalen) lichten toe.

  • De dienst Certificering Sociaal Tolken en Vertalen organiseert opleidingstrajecten en certificeringsproeven voor kandidaat-sociaal tolken.
     
  • De dienst Sociaal Tolken en Vertalen ontvangt tolk- en vertaalaanvragen uit de sociale en openbare dienstverlening. Die matcht ze vervolgens met gecertificeerde sociaal tolken en vertalers.

Het Agentschap Integratie en Inburgering organiseert opleidingstrajecten en certificeringsproeven voor kandidaten die sociaal tolk willen worden. Niet iedereen die twee talen spreekt, kan immers vanzelfsprekend tolken. Pascal: ”Een Poolse vrouw met een baarmoederverzakking ging in 2013 naar een ziekenhuis in Nederland. Omdat ze geen Nederlands sprak, traden een vriendin en haar partner op als tolk. Vervolgens onderging ze een operatie, waarbij haar baarmoeder weggehaald werd. Ongewild, zo bleek na de ingreep. Was er toen een professionele tolk geweest, dan had je dit soort pijnlijke miscommunicatie kunnen vermijden. Zo zijn er veel voorbeelden.”

Nieuw opleidingstraject met hoger slaagpercentage

In 2018 slaagde 41% van de deelnemers voor de certificeringsproef. Dat is een stijging ten opzichte van 2015: toen behaalde slechts 28% het certificaat. Waar komt deze groei vandaan? Pascal: “In 2017 en 2018 verbeterden we ons opleidingstraject na een kwantitatieve en kwalitatieve analyse. Op die manier steeg het slaagpercentage, zonder dat de kwaliteit erop achteruit ging. Vooraleer kandidaten een certificeringsproef afleggen, doorlopen ze een traject van infosessies, instaptoetsen en opleidingen. Dat betekent dat er al gauw 80 tot 120 kandidaten in een fase van het opleidings- en certificeringstraject zitten.”

De dienst Certificering kan nu ook beter in kaart brengen wat de zogenaamde ‘knelpunttalen’ zijn. “Onze eigen tolkendienst, IN-Gent, Atlas en Brussel Onthaal rapporteren nu elk kwartaal aan ons. Zo kunnen we nagaan voor welke talen we niet meteen een tolk nodig hebben, en voor welke wel. We weten bijvoorbeeld dat we momenteel extra moeten inzetten op de verschillende varianten van het Arabisch, Dari, Farsi, Somalisch, Tigrinya en nog wat andere talen.”

Tolken en vertalers beslissen zelf

Tolken die slagen voor de certificeringsproef, komen in het Vlaams Register voor Sociaal Tolken terecht. Op die manier kan de dienst Sociaal Tolken en Vertalen hen inschakelen. Van de 455 gecertificeerde tolken in het register zijn er 178 actief. Zij beslissen zelf of ze ingaan op een opdracht of niet. Myranda: “Zo kan het voorkomen dat we niemand vinden om ’s avonds een oudercontact in een afgelegen dorp bij te wonen. Maar weet je, met één nieuwe tolk in een bepaalde regio, kan je vaak een grote vraag oplossen.” Pascal beaamt: “Elke nieuwe tolk maakt een wereld van verschil.”

 

"Vanaf 2020 willen we naar buiten komen met één sterk aanbod."

Uitdagingen voor de toekomst

Wat staat er nog op de planning voor 2019? De dienst Certificering wil haar oor te luister leggen bij de kandidaten die het vernieuwde opleidingstraject succesvol afgerond hebben. Pascal: “We weten dat niet alle gecertificeerde tolken ook effectief aan het werk zijn als sociaal tolk en we willen doorgronden waarom dat zo is.” Daarnaast onderzoekt de dienst of het wenselijk is om eveneens taalondersteuners in te schakelen die korter opgeleid zijn.

Ook de dienst Sociaal Tolken en Vertalen ziet heil in een communicatiewaaier van middelen die je kan inzetten naargelang de opdracht. Vanaf 2020 wil ze samen met Atlas, IN-Gent en Brussel Onthaal naar buiten komen met één sterk aanbod: een collectieve pool van goede tolken en vertalers, gecombineerd met nieuwe technologieën en andere instrumenten die de communicatie ondersteunen. Myranda: “Een kleuterjuf die aan ouders simpele instructies wil geven over knutselmateriaal dat mee naar school moet, heeft geen professionele tolk nodig. Zij kan wellicht al uit de voeten met een informele taalondersteuner, pictogrammen of vertaalde teksten. Maar een leraar die een leerling naar het bijzonder onderwijs moet doorverwijzen, heeft best iemand aan zijn zijde die zich kan voorbereiden. Iemand die de terminologie en de dynamiek van zo’n gesprek snapt. Veel hulpverleners kunnen dit zelf nog moeilijk inschatten. Het is onze taak om hen daarin te ondersteunen. Een mooie uitdaging, waaraan verschillende diensten van onze organisatie zullen meewerken.”

 

Meer info

Knop. Pascal vertelt op Radio Linguistika over sociaal vertalen en tolken.Interview op radio Linguistika
Pascal Rillof is naast hoofd van de dienst Certificering Sociaal Tolken ook voorzitter van het European Network for Public Service Interpreting and translation (ENPSIT). Tijdens een interview op Radio Linguistika vertelt hij over de nood aan sociaal vertalen en tolken, over ENPSIT en over InDialog.