“Als je in de ivoren toren van het gemeentehuis blijft, bereik je je inwoners niet”
“Als je in de ivoren toren van het gemeentehuis blijft, bereik je je inwoners niet”
Gerda is burgemeester en schepen van integratie van Meise sinds 2018. “In 2021 zag ik in Julie de juiste persoon op de juiste plaats. Ze werd onze eerste deskundige integratie en inburgering. Haar enthousiasme en de ondersteuning van het Agentschap zijn de drijvende krachten achter ons onthaalbeleid.”
Omgevingsanalyse als bron van informatie
“We willen een warm en toegankelijk Meise voor iedereen, waardoor een aangepast onthaalbeleid noodzakelijk is voor elke inwoner. Voor anderstalige nieuwkomers ontwikkelen we specifieke instrumenten waar dat nodig is. Als we kijken naar de cijfers uit de omgevingsanalyse van 2021, stelden we vast dat 25 procent van onze inwoners een buitenlandse herkomst heeft. In de leeftijdscategorie van nul tot vijftien jaar is dat al 45 procent. Dat betekent dat we nu bijvoorbeeld oplossingen zoeken in communicatie met ouders in scholen. Maar we moeten met deze grote groep van anderstalige nieuwkomers ook rekening houden in verschillende domeinen binnen onze meerjarenplanning.”
Meise ligt vlakbij Brussel, op amper tien minuten met de auto. “Uit de cijfers van de omgevingsanalyse leerden we dat anderstalige nieuwkomers heel vaak vanuit de hoofdstad naar onze gemeente komen. Die groep is heel moeilijk bereikbaar, omdat ze minder de nood voelen om te integreren in Meise. Hun band met Brussel is heel sterk. Ze wonen hier wel, maar ze nemen geen of weinig deel aan het lokale leven. Het is voor ons een grote uitdaging om die groep te bereiken en te laten participeren.”
“Naast het cijferonderzoek hadden we veel gesprekken met onze medewerkers en inwoners. Daaruit kwam heel veel naar boven. Maar we wilden het stap voor stap aanpakken”, zegt Julie. Het hele traject van het onthaalbeleid verloopt onder begeleiding van Larisa Didenko van het Agentschap Integratie en Inburgering. Julie ziet Larisa als een collega: “De samenwerking is heel intensief. Zij geeft de structuur en plannen aan. Ik zorg voor het uitvoerende werk. We zijn als yin en yang”, lacht Julie.
Uniform onthaal
De acties binnen het onthaalbeleid situeren zich op verschillende niveaus. “Uit onze bevragingen blijkt dat veel medewerkers op een verschillende manier werken. Voor een onthaalbeleid is het belangrijk dat alle neuzen in dezelfde richting staan. Iedereen was vragende partij om uniforme richtlijnen uit te werken. Daarom stelden we een visietekst op met doelstellingen. We willen vermijden dat de wijze waarop we een nieuwe inwoner behandelen, afhankelijk is van de medewerker.”
“Anderzijds willen we ontmoetingen tussen inwoners stimuleren. Het onthaalbeleid gaat normaal gezien van start in oktober 2022, maar levert deze zomer wel al enkele nieuwe activiteiten op, zoals zomerscholen en pop-upspeelpleinen.”
Pop-upspeelpleinen voor jong en oud
“De naam is misschien een beetje misleidend, maar de pop-upspeelpleinen zijn voor jong en oud. We gaan in de zomervakantie naar vijf verschillende wijken met tenten, muziek en liefst ook met een knabbeltje en babbeltje”, knipoogt Julie. “We willen mensen gewoon bij elkaar brengen, heel laagdrempelig, om met elkaar te praten. De gemeente voorziet volksspelen en gezelschapsspelletjes, om de interactie tussen mensen wat op gang te brengen.”
“Straf, he!”, pikt Gerda in. “We hebben dat nodig, na corona. Het concept omvat alles: ontmoeting, buurtwerking en tegelijkertijd ook oefenkansen Nederlands. Het is binnen de gemeente eveneens een mooie samenwerking tussen de diensten jeugd, onderwijs, integratie en het Huis van het Kind.”
Julie ziet die pop-upspeelpleinen ook als een kans voor de medewerkers van de gemeente om met de bevolking in contact te komen. “Als je in de ivoren toren van het gemeentehuis blijft, dan bereik je geen mensen. We willen buiten komen en met onze inwoners praten. Dan komt die informatie misschien niet in een officieel verslag, maar zo ontdekken we wel de noden van de Meisenaars.”
Specifieke tools voor anderstalige nieuwkomers
“In de beginfase van ons traject gingen we in diepgaand gesprek met enkele anderstalige nieuwkomers in Meise. Larisa van het Agentschap had op dat vlak een grote knowhow. We ontdekten dat er nood is aan ondersteuning bij een combinatie van gebrek aan een netwerk, taal en digitale vaardigheden. Na een eerste gesprek willen we vanuit de gemeente in de toekomst minder zelfredzame mensen doorverwijzen naar buurtnetwerken of een toeleider in diversiteit.”
“Van anderstaligen kunnen we niet verwachten dat zij meteen vlekkeloos Nederlands spreken. Om hen tijdens de eerste maanden de noodzakelijke informatie te bezorgen, werken we aan een taalbeleid binnen het onthaalbeleid. Nadien verwachten we wel dat ze zelf stappen zetten om hun kennis van het Nederlands verder uit te breiden. Een gesprek aan de balie kan dan ook een oefenkans Nederlands zijn”, legt Julie uit.
“Als onze medewerkers van bij het begin een band opbouwen met anderstalige nieuwkomers, kunnen we ook op lange termijn rekenen op hun engagement in de gemeente.”
De kracht van informele gesprekken
“Elke gemeentedienst schrijft mee aan het verhaal van integratie en inburgering. Die manier van denken dringt stilaan door”, zegt Gerda. Dat draagvlak creëren gaat niet van vandaag op morgen. “De kracht van informele gesprekken is gigantisch!”, roept Julie. “Elke maand bevragen we onze medewerkers over het onthaalbeleid. Zo krijgen we bijvoorbeeld een beter zicht op wie in welke vorming geïnteresseerd is. De ideeën die hieruit verder vloeien, worden besproken in een stuur- en werkgroep. In deze groepen krijgt het onthaalbeleid vorming.”
“We droppen het onthaalbeleid niet zomaar op onze collega’s. We organiseren over enkele maanden een groot startmoment om iedereen mee te nemen in het bad. En om het enthousiasme van Julie te delen”, besluit Gerda.
